Τομέας Α: – Εργονομία και Τεχνολογίες Οχημάτων
Επικεφαλής: Δρ. Μαρία Πάνου
Αναπληρωτής: Δρ. Μαρία Γκέμου

Στελέχη: Μ. Πάνου, Μ. Γκέμου, Λ. Γαϊτανίδου,Ι Μπενέκος, Ι. Αλέρτας, Κ. Βιτζηλαίου, Ι. Γκραγόπουλος, M. Καρβέλλη, Β. Κλήμη, Π. Λιάπης, Μ. Λουκέα, Μ. Μαγκλαβέρα, Σ. Μουράτογλου, Χ. Μπρίτσας, Σ. Νικολάου, Α. Σπηλιώτης, Ι. Συμεωνίδης, Α. Ταμβάκος, Κ. Τούλιου, Ι. Τσέτσινας, Ε. Χαλκιά.

Ο Τομέας αυτός έχει ως αντικείμενο τα θέματα που αφορούν την ανάλυση της συμπεριφοράς του οδηγού όλων των τύπων οχημάτων, το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την αξιολόγηση συστημάτων που βελτιώνουν την απόδοση του οχήματος, λαμβάνοντας υπόψη την προσωποποίηση, την ασφάλεια των οδηγών κι ευπαθών χρηστών της οδού, τη συμπεριφορά τους και τη διαδραστικότητα τους με το όχημα, ακολουθώντας τις αρχές του σχεδιασμού για όλους , και γενικώς τη μελέτη όλων των συναφών θεμάτων που αφορούν το σύστημα οδηγός – όχημα.

Ενδεικτικά αντικείμενα του Τομέα Α είναι:

• Εφαρμογές τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών (ICT – Information Communication Technologies) για το όχημα (το «έξυπνο» όχημα).
• Εφαρμογές των συνεργατικών ευφυών συστημάτων μεταφορών (C-ITS) και σύγχρονων συστημάτων υποστήριξης οδηγού (ADAS) τόσο για τον οδηγό όσο και για το όχημα και η ανάπτυξη διεπαφών όσον αφορά την πληροφόρηση/προειδοποίηση των χρηστών.
• Εφαρμογή – ένταξη στο σύστημα των Μεταφορών και κυκλοφορίας προηγμένων τεχνολογιών καθαρών οχημάτων και καυσίμων (το «καθαρό» όχημα, π.χ. ηλεκτροκίνητα οχήματα, τεχνολογίες υδρογόνου, κλπ.).
• Εφαρμογές για όλους τους τύπους αυτόνομων οχημάτων και αλγόριθμοι βελτιστοποίησης της μεταφοράς ελέγχου από οδηγό σε όχημα κι αντίστροφα.
• Εκπαίδευση οδηγών και εκπαιδευτών – εκπαίδευση χρηστών.
• Προηγμένα συστήματα προσομοίωσης οδήγησης και οχήματος.
• Συστήματα και υπηρεσίες υποβοήθησης ευπαθών χρηστών της οδού και μετακινουμένων ευπαθών σε αποκλεισμό (ηλικιωμένων, ΑμεΑ, κλπ).
• Οδική Ασφάλεια (για οδηγούς και ευπαθείς χρήστες της οδού).
• Συστήματα ανάλυσης κινδύνου σε μεταφορές και ανθεκτικότητας των οχημάτων έναντι αστοχιών και φυσικών ή άλλων καταστροφών.
• Πολιτικές και μέτρα οδικής ασφάλειας.
• Ανάλυσης επιπτώσεων (όσον αφορά την ασφάλεια – safety και security).
• Διεπαφές για τον οδηγό, μετακινούμενο και ευπαθή χρήστη, μεσω κινητών και ηλεκτρονικών μεσων.
• Διάχυση και βελτιστοποίηση για την προαγωγή της προσβασιμότητας και της κινητικότητας-ως-υπηρεσίας για τους οδηγούς και τους ευπαθείς χρήστες.
• Αξιολόγηση συστημάτων κι εργαλείων κι εκτίμηση επιπτώσεων.

Εργαστήριο Α1: Οδική Ασφάλεια
Επικεφαλής: Λίλα Γαϊτανίδου
Συνοπτική περιγραφή αντικειμένου:

Το Εργαστήριο A1 ασχολείται με την ανάπτυξη και την αξιολόγηση συστημάτων ασφαλείας οδηγού-οχήματος (όλα τα οχήματα, με έμφαση σε οχήματα δρόμου), συμπεριλαμβανομένων εφαρμογών των τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών (ICT) (στο πλαίσιο των ευφυών συστημάτων μεταφορών) στα οχήματα όλων των μέσων μεταφορών.

Ειδικότερα, στο πλαίσιo των ανωτέρω, το Εργαστήριο Α1 ασχολείται με:

Μελέτη – ανάπτυξη μοντέλων συμπεριφοράς του οδηγού και ανάπτυξη τεχνολογιών και εργαλείων (π.χ. λογισμικό προσομοιωτών οδήγησης και λογισμικά πολυμέσων), συστήματα και τεχνικά εγχειρίδια εκπαίδευσης για οδηγούς και εκπαιδευτές οδηγών για διά βίου μάθηση σχετικά με την ασφαλή οδήγηση οδικών οχημάτων.

Έρευνα σχετικά με τη συμπεριφορά συγκεκριμένων κατηγοριών χρηστών της οδού (όπως ηλικιωμένοι, παιδιά, άτομα με αναπηρία, κλπ.) και ανάπτυξη μεθόδων και τεχνικ’ων υποβοήθησής τους. Σε σχέση με τα θέματα αυτά ασχολείται και με γενικότερα αλλά συναφή θέματα όπως:

• Μοντέλα ψυχολογίασ/συμπεριφοράς και γνωστικής έκπτωσης των χρηστών της οδού,
• Άνεση – Εργονομία οχημάτων,
• Βιο-Μηχανική και Βιο-Κινητική των χρηστών της οδού.
• Συστήματα ασφαλείας για τους χρήστες της οδού και τα οχήματα.
• Προαγωγή της οδικής ασφάλειας μέσω εκπαιδευτικών δράσεων για οδηγούς, μελέτη για την ασφαλή χρήση των οδικών υποδομών, καθώς και στην αξιολόγηση της ασφάλειας των μεταφορικών υποδομών μέσω safety audits.
• Πιλοτικές δοκιμές στο εργαστήριο, τον προσομοιωτή αυτοκινήτου ή μηχανής, καθώς και σε πραγματικές συνθήκες στο δρόμο με τη χρήση ερευνητικών οχημάτων, με όλες τις κατηγορίες χρηστών, για την αξιολόγηση καινοτόμων συστημάτων, υπηρεσιών κι εφαρμογών σχετικά με την οδική ασφάλεια.

Στα ειδικά θέματα που εξετάζει το Εργαστήριο αυτό υπάγονται επίσης και τα θέματα:

• Συστήματα αυτοματοποιημένης οδήγησης (με έμφαση την αποδοχή των χρηστών και την εμπειρία τους)
• Των πολιτικών οδικής ασφάλειας, μέτρων και σχετικών πλάνων,
• Της ανάλυσης επιπτώσεων (όσον αφορά την ασφάλεια – safety και security).

Εργαστήριο Α2: Καθαρά και Αυτόνομα Οχήματα
Επικεφαλής: Μαρία Γκέμου
Συνοπτική περιγραφή αντικειμένου:

Συμβολή στην ανάπτυξη και κυρίως αξιολόγηση τεχνολογιών καθαρών και αυτόνομων οχημάτων, εξαρτημάτων αυτών, καθώς και υπηρεσιών και πολιτικών προώθησής τους στην κυκλοφορία και τις Μεταφορές. Το καθαρό όχημα θεωρείται τόσο από την πλευρά της χρήσης εναλλακτικών μορφών ενέργειας όσο και από τον τρόπο οδήγησής τους (π.χ. οικολογική οδήγηση/eco-driving). Το αυτόνομο όχημα νοείται σε όλα τα επίπεδα αυτονομίας, από SAE 1 ως 5.

Το Εργαστήριο είναι υπεύθυνο για τη συλλογή και αξιολόγηση αποτελεσμάτων σχετικά με την εφαρμογή οχημάτων εναλλακτικών τύπων καυσίμων στις μεταφορές περιλαμβανομένου και του τμήματος της διανομής και διάθεσης των καυσίμων αυτών στους οδηγούς και για την αξιολόγηση των προοπτικών και δυνατοτήτων των εναλλακτικών καυσίμων για χρήση σε όλα τα είδη μεταφορών. Επίσης ασχολείται με συναφή θέματα τεχνολογίας οχημάτων που αφορούν την επικοινωνία και διαχείριση των καθαρών οχημάτων με τις υποδομές. Ακόμη, ασχολείται με εφαρμογές αυτόνομων οχημάτων όλων των κατηγοριών (φορτηγά, λεωφορεία, Ι.Χ., δίκυκλα, κλπ) κι όλων των επιπέδων αυτονομίας, με έμφαση σε θέματα βέλτιστης μεταφοράς ελέγχου από τον οδηγό στο όχημα κι αντίστροφα, την ευκρίνειά τους κι επικοινωνία από άλλους χρήστες της οδού και την τεχνική αξιολόγηση.

Ενδεικτικά αντικείμενα του Εργαστηρίου αυτού είναι:

• Καθαρά οχήματα όλων των ειδών και εν μέρει οι υποδομές τους (σε συνεργασία με το Εργαστήριο Γ4 (Περιβαλλοντικές επιπτώσεις συστήματος Μεταφορών).
• Αξιολόγηση χρήσης καθαρών οχημάτων και “πράσινου” τρόπου οδήγησης, αλλά και αυτόνομων οχημάτων.
• Εργονομία και ευφυή συστήματα διαχείρισης καθαρών και αυτόνομων οχημάτων και επικοινωνίας τους με τις υποδομές.
• Αλγόριθμοι βελτιστοποίησης ενεργειακής απόδοσης καθαρών οχημάτων και συνεργασία οδηγού – οχήματος για αυτόνομα οχήματα.
• Αυτόνομα οχήματα όλων των ειδών, με έμφαση στη μεταφορά ελέγχου μεταξύ οδηγού-οχήματος.
• Εγκατάσταση και αξιολόγηση λειτουργιών αυτόνομων οχημάτων.

Εργαστήριο Α3: Βιομηχανικός Σχεδιασμός, Νέα Υλικά και Διεργασίες στις Μεταφορές
Επικεφαλής: Μαρία Γκέμου
Συνοπτική περιγραφή αντικειμένου:

Το Εργαστήριο αυτό ασχολείται με θέματα χρήσης νέων και ευφυών υλικών στις μεταφορές, με έμφαση σε νανοτεχνολογίες και άλλες εφαρμογές της επιστήμης των υλικών, το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την παραγωγή ηλεκτρονικών συστημάτων στις έξυπνες μεταφορές, καθώς και με θέματα εφαρμογής νέων κατεργασιών και μεθόδων παραγωγής στις μεταφορές.

Ενδεικτικά, αντικείμενα του εργαστηρίου αποτελούν τα ακόλουθα:

• Χρήση μίκρο και νάνο-αισθητήρων και υλικών, ανάπτυξη και αξιολόγηση μηχανικών τμημάτων και λογισμικού για χρήση σε εφαρμογές μεταφορών.
• Χρήση νέων υλικών (όπως νέου τύπου χάλυβες, ανθρακονήματα, κλπ.) σε συστήματα μεταφορών.
• Σχεδιασμός, ανάπτυξη και παραγωγή ηλεκτρονικών συστημάτων για οχήματα.
• Σχεδιασμός κι ανάπτυξη ενσωματωμένων συστημάτων για έξυπνες εφαρμογές μεταφορών.
• Ανάπτυξη λογισμικού και υποσυστημάτων για την υποστήριξη των ηλεκτρονικών συστημάτων των αυτοκινήτων.
• Νέες μέθοδοι παραγωγής στις μεταφορές, όπως προσωποποίηση προϊόντος μέσω της αρχής “Φτιάχτο-μόνος-σου” (DIY), των μεθόδων “kansai/citarasa" και άλλων ευέλικτων μεθόδων παραγωγής (lean production methods).
• Μέθοδοι και συστήματα μη καταστροφικών ελέγχων, καθώς και παρακολούθησης της κατάστασής τους για τα οχήματα μεταφορικών συστημάτων και μερών αυτών.
• Μέθοδοι και εργαλεία για ολοκληρωμένη διαχείριση της κατάστασης των οχημάτων και άλλων στοιχείων μεταφορών καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους.

Εργαστήριο Α4: Προσωποποιημένες και προσβάσιμες υπηρεσίες και συστήματα
Επικεφαλής: Μαρία Πάνου
Συνοπτική περιγραφή αντικειμένου:

Aνάπτυξη και αξιολόγηση τεχνολογιών προαγωγής της ατομικής κινητικότητας μετακινουμένων (πληροφόρηση-καθοδήγηση-υποστήριξη), από την πλευρά κάλυψης των αναγκών και προτιμήσεων του μετακινούμενου. Έμφαση δίνεται στη μεθοδολογία «Σχεδίασης για όλους» και στην υλοποίηση ολιστικών, προσωποποιημένων και προσβάσιμων απ’ όλους τους μετακινουμένους συστημάτων κι εφαρμογών.

Το Εργαστήριο Α4, συνεργάζεται και υποστηρίζει τη δουλειά του Εργαστηρίου Β1 (Διαχείριση της ζήτησης και ανάπτυξη συστημάτων κινητικότητας) αλλά επικεντρώνεται στη πλευρά των τεχνολογιών για αύξηση της «προσωποποίησης» και «προσβασιμότητας» τόσο για οδηγούς, όσο και για μετακινούμενους γενικότερα, και των αντιστοίχων συστημάτων καθώς και στην αξιολόγηση της αποδοχής των συστημάτων αυτών από τους μετακινουμένους.

Ενδεικτικές περιοχές ενδιαφέροντος και εφαρμογών συμπεριλαμβάνουν:

• Αλγόριθμοι και συστήματα προσωποποίησης των ΣΣΥΟ (Σύγχρονων Συστημάτων Υποστήριξης Οδηγού) και έξυπνων εφαρμογών μεταφορών.
• Συστήματα και εφαρμογές για ειδικές κατηγορίες μετακινουμένων (ηλικιωμένοι, ΑμεΑ, αναλφάβητοι - ηλεκτρονικά αναλφάβητοι, κλπ.).
• Εφαρμογή αρχών “σχεδίασης για όλους” σε μεταφορικά συστήματα κι εφαρμογές.
• Αξιολόγηση προσβασιμότητας για κάθε νέο σύστημα/εφαρμογή στον τομέα των μεταφορών.
• Αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης και «βαθιάς γνώσης» (deep learning) για ανάπτυξη υπηρεσιών.

Εργαστήριο Α5: Διαχείριση κινδύνων και  Ανθεκτικότητα
Επικεφαλής: Ιωάννης Μπενέκος
Συνοπτική περιγραφή αντικειμένου:

Το εργαστήριο αυτό δραστηριοποιείται σε θέματα που αφορούν τη Διαχείριση κίνησης και των επιπτώσεων των ανθρωπίνων σφαλμάτων και των αντίστοιχων μεταφορικών υποσυστημάτων μς στόχο την ανάπτυξη τεχνολογιών με υγιή ανθεκτικότητα σε ανθρώπινα σφάλματα, αστοχίες συστημάτων αλλά και εξωτερικές επιρροές – όπως φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές.
Βασικοί τομείς εξειδίκευσης του εργαστηρίου είναι:

• Συστηματική ανάλυση διαχείρισης κινδύνου μέσω ανάλυση τεχνικών, ανθρωποκεντρικών, νομικών ή διαχειριστικών κινδύνων, των επιπτώσεών τους σε συστήματα μεταφορών και τη συστηματική ανάπτυξη στρατηγικών αντιμετώπισής τους.
• Ανάλυση επίδρασης εξωγενών παραγόντων (π.χ. φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές) και συνδυασμού αυτών με τους παραπάνω κινδύνους για σχεδιασμό ανθεκτικών μεταφορικών συστημάτων (με έμφαση σε οχήματα και εξοπλισμό μετακινουμένων).